ABA yayın: yaratıcı düşünmenin temelleri
Yaratıcı düşünme nedir?
Hepimizin içimizde yaratıcı olmapotansiyeli taşırız. Yaratıcı olmanın illa yaratıcı şeyler yapmak anlamına geldiğini düşünebilirsiniz, ancak yaratıcı bir düşünür her zaman yaratıcı rollere bürünmek zorunda değildir. Yaratıcı düşünmeyi, aynı cevaba ulaşmanın alternatif yollarını bulabilmek olarak da düşünebilirsiniz. Yaratıcı düşünme, lateral veya ıraksak düşüncenin kullanımına vurgu yapar. Başka bir deyişle, önyargılı, “normal” fikirleri görmezden gelebilmek ve özgün, alternatiffikirleri düşünmek anlamına gelir. Yaratıcı düşünme, yeni, kullanışlı, özgün veya kişisel bir çözüm üreten hayali düşünme olarak tanımlanır.
İnsanlar yakınsak (convergent) düşünceye ve ıraksak ( divergent) düşünceye sahiptir. Yakınsak düşünce fikirleri bir araya getirmek için kullanılırken ıraksak üretim yetenekleri, kurallar veya geleneksellikle yönlendirilmeyen, ama bir soruna yeni çözümler üretebilmek için kullanılır. bu yüzdendir ki ıraksak düşünme, yaratıcı düşünme temeller için önemli bir olgudur.
Yaratıcı düşünmenin 4 aşaması
Hazırlık; yaratıcı düşüncenin bu aşamasında, kişi problemi formüle etmeli ve yeni çözümler bulmak için gereken tüm bilgileri toplamalıdır. Bunu yaptıktan günler, haftalar veya aylar sonra ve çözüm bulunmazsa, kişi bir sonraki aşamaya geçmelidir.
Kuluçka; yaratıcı düşüncenin bu aşamasında, kişi problemi doğrudan düşünmekten vazgeçer ve bilinçsizce yaratıcı düşünme süreci işini yapmaya başlar. Bu noktada düşünür, okuma, oyun oynama, yazma, spor yapma vb. Gibi diğer aktiviteleri yapmakla meşgulken, soruna bir çözüm bulma konusundaki çabalar beynin arka planında devam etmektedir.
Aydınlatma veya içgörü; yaratıcı düşüncenin bu aşamasında, yaratıcı fikirler aniden gerçekleşir. Kafada belirsiz sorun aniden netleşir ve çözüm “aha (eureka)” deneyimine benzer bir şekilde meydana gelir.
Doğrulama; Bir önceki aşamada, çözümü bulduk, ancak bu çözümün, formüle edilen probleme göre ayarlanıp ayarlanmadığını görmek için doğrulanması gerekiyor. Bu aşama yaratıcı düşünmenin son aşaması olduğu için çözümün değerlendirmesi yapılır. Eğer çözüm tatmin edici değilse, düşünür başlangıçtan itibaren yaratıcı süreçlere geri dönecektir.
Bütün bu aşamalarda düşünür yaratıcı düşünme etkinlikleri veya yaratıcı düşünme tekniklerigeliştirir. Yaratıcı düşünme becerileripratik ettikçe gelişir ve derinleşir.
Yaratıcı düşünme nasıl geliştirilir?
Yaratıcı düşünmenin bir tarifi olmadığı gibi öğrenme yaşam boyu devam eder. Sizin için birkaç teknik, yaratıcı düşünme becerilerinizigeliştirecek birkaç alıştırma sıralayabiliriz.
Sınırlar koyun; Kurallar, kısıtlamalar ve sınırlamalar sizi yaratıcı düşünmeye zorlar.
Sıkılın; ne demişler sıkılan can iyidir çıkmaz. İnsanlar en çok sıkıldıkları zamanlarda yaratıcı olurlar. Zihniniz bir yarış arabası çalıştıgı zaman, durun ve hiçbir şey yapma. O zamanlar yeni şeyler yaratmanın, noktaları birleştirmenin ve yeni fikirlerinortaya çıkmasının ne kadar muhteşem olduğunu anlıyorsunuz.
