Sorunlara, eksikliklere, yetersizliklere ve bilgi boşluklarına çözüm arayan yaratıcı düşünme kavramı Torrance tarafından açıklanmaktadır. Torrance’ın tanımında kavram; mevcut verilere yeni bilgiler eklemek, mevcut sorunlara çözüm için arayışta bulunmak, eksikliklerin giderilmesinde tahminler yapmak ve hipotezler oluşturmak şeklinde açıklanmaktadır. Yaratıcı bir düşünme kavramı söz konusu olduğunda, kişide merak ve risk alma davranışları da gündeme gelmektedir.
Ayrıca nitelikleri listeleme, beyin fırtınası yapma ve belirsizliğe tolerans tanıma gibi eylemler de göz önünde bulundurulmaktadır. Belirli bir süreç sonunda ortaya çıkan yaratıcı ürünlerin sahip olduğu bazı özellikler bulunmaktadır. Bu özellikler; ürünlerin özgün olması, esneklik, akıcılık ve zenginleştirmedir. Farklı bir kavram olan eleştirel düşünme kavramı; analiz yapma, fikir yürütme ve değerlendirme süreçlerinden meydana gelen zihinsel aktiviteyi açıklamaktadır.
Yaratıcı Olan Düşünmenin Boyutları Nelerdir?
Fisher ‘e göre yaratıcı düşünmenin dört boyutu olduğu belirtilmektedir. Bunlar yaratıcı süreç sonunda ortaya çıkan ürünlerde bulunan dört özellikle aynı ifadelerdir. Akıcılık olarak ifade edilen boyut, insan belleğinde yer alan bilginin, ihtiyaç anında çok pratik ve akıcı bir şekilde kullanılmasıdır. Esneklik ise, mevcut kalıpların ortadan kaldırılarak özgün düşünmeyi ve mevcut sorunu özgün düşünce tarzı ile çözmeyi anlatmaktadır.
Esnek bir zihin, kendisine gönderilen yeni bilgileri mevcut bilgilerle birleştirebilecek bir yapıdadır. Özgün kavramı da herhangi bir duruma ya da soruna, alışılmışın dışında çözümler getirilmesidir. Zenginleştirme boyutu, mevcut olan bir durum üzerinden geliştirme yapmaya imkan tanımaktadır. Basit olan bir duruma yeni eklemeler yapılarak mevcudun zenginleştirilmesi, zenginleştirme boyutunu açıklamaktadır. YANSITICI düşünme kavramı da merak edilmektedir. Bu kavram, herhangi bir durum karşısında olumlu bir duygu geliştirmeyi açıklamaktadır.
Yaratıcı Düşünme Özellikleri Nelerdir?
Yaratıcı düşünme özellikleri şu ifadelerle açıklanabilir: kavram, karşılanması gereken bir ihtiyaç ya da eksiklikle ilgilidir. Mevcut sorunla ilgili eldeki durum göz önünde bulundurularak çözüm üretilir, yeni bir üretim sonucunda ortaya koyulan çözüm de geliştirilebilir bir yapıya sahiptir. Ayrıca kavram, durumlar arası neden-sonuç ilişkilerinin irdelenmesini de gerekli kılmaktadır. Bireyde yaratıcı olan düşünceyi geliştirmek için bazı yöntemler bulunmaktadır. Harris’e göre öğrencilerde mevcut olan yaratıcı nitelikteki düşünce yapısının gelişimi için beş farklı boyut vardır.
Konu hakkında detaylı bilgi almak için İnovasyon İçin Eğitim Vakfı ile iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca bilgilendirici videolara ulaşmak için Doç. Dr. Gamze Sart’ın YouTube kanalını takip edebilirsiniz.