Dünya yapay zeka ismine yeni yeni alışırken yapay zeka türleri adı altında yeni bir kavram ortaya çıktı. Yapay zeka ismi aslında ilk olarak onlarca yıl önce keşfedildi. Fakat insanlar o zamanlar bu teknolojinin geleceği hakkında pek fikre sahip değildi. Bu durum aslında son derece normaldi. Çünkü yapay zekayı destekleyecek ve günümüzdeki haline çevirecek teknolojik çalışmalar daha dünyada yoktu. Fakat zaman içerisinde bazı teknolojilerin ortaya çıkması yapay zekayı yepyeni bir forma taşıdı.
Yapay Zeka Tarihçesi ve Kodlama
Kodlama ve yapay zeka kavramları pek çok kişiye göre oldukça farklıdır. İnsanlar genellikle bu iki kavramın birbiri ile iç içe olduğunu bilmez. Yapay zeka tarihçesi incelendiği ve araştırıldığı zaman ancak bu durum ortaya çıkar. Dünyada yapay zeka adı aslında kodlamadan çok daha önce var. Fakat yapay zekanın günümüzdeki haline ulaşmasının en büyük sebebi kodlama dilleridir.
Uzmanların kodlama dilleri üzerine yaptığı çalışmalar pek çok teknolojiyi ortaya çıkardı. Bunun yanı sıra kodlama yapay zeka gibi teknolojilerin de bir üst seviyeye çıkmasına ve gerçek potansiyeline ulaşmasına destek oldu.
Yapay Zeka Nasıl Çalışır ve Nerelerde Kullanılır?
İnsanların yapay zeka ile merak ettiği bir diğer konu da yapay zeka nedir, ne değildir sorusudur. Çünkü dünyada yapay zeka ile alakalı pek çok bilgi kirliliği var. İlk olarak yapay zekalar sanıldığı gibi insan şeklinde robotlar değildir. Yapay zeka bir kartta ya da bir bilgisayarın içinde olabilir. Belli bir şekle büründürmek yapay zeka için olası bir seçenek olamaz. En genel tabiri ile yapay zeka anlayan, öğrenen ve adapte olabilen bir dönüşümdür. Yani yapay zekalar sadece metal yığınları olarak ifade edilmez.
Bu teknolojinin kullanım alanları da oldukça geniştir. Bugün yapay zekanın el atmadığı bir alan yok. Bu yüzden de yapay zekanın kullanım alanları oldukça fazladır. Sağlık, eğitim, üretim ya da iş dünyası yapay zekadan sürekli etkileniyor. Bunlara ek olarak yapay zeka dünyada yepyeni iş alanları da ortaya çıkardı. Bu iş alanlarını ortaya çıkarırken aynı zamanda pek çok iş alanının da kaybolmasına neden oldu. Yapay zeka türleri de bu süreçte insanların kulağına fazlası ile gelmeye başladı. Günümüzde yapay zekanın 4 farklı türü vardır.
1 – Yapay Zeka Türleri Arasında Salt Tepkisel
Salt Tepkisel yapay zekanın en basit olan formudur. Bu tür etrafındaki çevreyi ya da durumu algılar ve ona göre bir davranış gerçekleştirir. Oldukça sığ bir kapasitesi olan bu yapay zekalar anıları şekillendirme özelliğine sahip değildir. Buna ek olarak hafızası olmadığı için de geçmiş tecrübeleriyle sadece bir konuda uzmanlık sergiler. Yani yapay zekanın geçmişte yaptığı ve öğrendiği bir hareket gelecekte kullanılmaz. Genellikle o an üzerinden ilerler. IBM tarafından yapılan ve Kasparov’u yenen Deep Blue satranç robotu bunun en iyi örneğidir.
2 – Limitli Hafıza Türü
Belki de en ileri düzey yapay zeka çalışmalarının ilk çıkışı bu türden olmuştur. Yapay zeka türleri arasında limitli hafıza yakın gelecekte ve günümüzde çok insanların karşısına çıkar. Bu yapay zeka geçmişteki bilgileri toplama özelliğine sahiptir. Toplanan bu bilgiler de programlanmış olan bilgilerin üzerine eklenir. Eldeki verilere göre de yapay zeka en doğru aksiyonu vermek için programlanır. Anlatımı biraz karışık olsa da yapay zeka nerelerde kullanılır sorunun en çok verilen türleri bu türde gizlidir. Çünkü bu tür aslında sürücüsüz araçların çalışma şeklini temsil eder.
3 – Zihin Teorisi Türü
Yapay zeka ile alakalı korkutucu senaryoları herkes duymuştur. Zihin teorisi de aslında yapay zeka türleri arasında bu senaryoların doğmasına neden olan türdür. Çünkü limitli hafızadan yakınlaşmaları hatırlayan yapay zekanın bu formu etrafındaki insanların durumlarını algılar. İnsanları davranışlarını etkileyen duygu ve düşünceleri anlama kapasitesine sahip türdür. İnsanların anlık olarak duygu değişimleri bu yapay zeka sayesinde anlaşılır. Günümüzde aktif bir örneği olmasa da bu alandaki çalışmalar oldukça fazla.
4 – Öz Farkındalığı Olan Tür
Yapay zekanın türleri arasında bu tür belki de en korkutucu türlerden bir tanesidir. Bu alanda yapılan çalışmaların sayısı oldukça az. Ayrıca bu türdeki bir yapay zeka çalışması yapabilmek için büyük mercilerden izin almak gerekiyor. Çünkü bu tür kendisini ifade edebiliyor. Yapay zeka türleri arasında kendini ifade eden ve bulunduğu duruma göre anlık karar verebilen bir türdür. Yani yapay zekalar tehlikede olduklarını anladıkları takdirde kendilerini koruma içgüdüsü ile hareket edebiliyor. Dünyada bu alan ile alakalı bir örnek yok. Zaten uzmanlar bu alandaki çalışmalarını kesin olana kadar gizli tutuyor.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve Web sitesinden yapay zeka nedir sorusuna çok daha detaylı cevaplar bulabilirsiniz. İnovasyon İçin Eğitim Vakfı internet sitesini ziyaret ederek de yapay zeka türleri hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
