İnovasyon modelleri arasında tersine inovasyon fazlası ile merak edilen konulardan bir tanesidir. Bir diğer adı ‘tersine mühendislik’ olan bu yenileşme modeli kısa sürede dünyada büyük bir etki yaratmayı başardı. İnovasyon kavramı genel olarak her alanı ile dünyada kendinden söz ettirmeyi başardı. Kelime anlamı olarak ‘yenileşme’ olan inovasyon aslında insanlara büyük imkanların da kapısını açıyor. Fakat insanların yenileşme kavramının önemini fark etmesi uzunca bir zaman aldı.

Çünkü yenileşme çalışmaları dünyada yıllardır devam eden bir süreç. Genel olarak yenilikçi tüm çalışmalar inovasyon adı altında toplanır. Tarih boyunca da yenileşme temelli on binlerce çalışmaya imza atılmıştır. Fakat yenileşme çalışmalarının gelişim sürecini tamamlaması yakın bir zamanda meydana geliştir. Özellikle 21. yüzyıl yenileşme için son derece kritik bir süreç olmuştur. Çünkü yenileşme bu zaman içerisinde alt başlıklara ayrılmış ve diğer çalışmalardan ayrılmıştır.

Örnek olarak tersine inovasyonun amacı nedir ve neden diğer inovasyonlardan ayrılmıştır gibi sorular bu süreçte sorulmuştur. Bu zaman aralığından sonra yenileşme pek çok alt başlıklara bölünmüştür. İlk başlarda genellikle ürün ve pazarlama gibi az sayıda yenileşme modeli belirlenmiştir. Fakat zamanla bunlara hizmet, Organizasyonel ve tersine gibi farklı çalışma alanları da eklenmiştir. Ayrıca bu başlıklar da kendi içerisinde bazı alt başlıklardan meydana gelmiş ve yenileşme kavramının etki alanlarını genişletmiştir.

İnovasyon Türleri Neden Oluştu?

Bugün yenileşme kavramı incelendiği zaman onlarca farklı başlık hemen dikkat çeker. İlk başta bu başlıklar gereksiz ya da çok karmaşık görülebilir. Ama basit bir araştırma ile aslında bu başlıkların önemi ve neden yapıldığı hemen dikkat çeker. Pek çok kişiye göre yenileşme genel bir konudur. Yani her alanda yapılan yenilikçi çalışmalar yenilik olarak tek bir başlık altında toplanır. Bu yüzden de insanlar yenileşme çalışmalarının farklı başlıklara bölünmesinden memnun kalmaz. Ama işin aslında çok daha farklı noktalar varadır.

Örneğin baktığımız zaman son zamanlarda kapalı ve açık yenileşme diye 2 farklı yenileşme modeli daha ortaya çıkmıştır. Yenileşmeyi parçalara bölmedeki asıl amaç insanların yoğunlaşacağı alanları belirlemektir. Tersine inovasyon gibi insanlar yenileşmenin belli bir alanına yoğunlaştığı zaman çok daha başarılı işlere imza atar. Yani inovasyon kodlama yazmaya benzer. Kodlama çok geniş bir alanı kapsar ve içerisinde onlarca farklı kodlama dili vardır.

Ama insanlar kodlamanın bir alanına örneğin C++ ya Java gibi bir alanına yoğunlaşarak daha başaralı işlere imza atar. Fakat bu kişiler zamanlar C++ ve Java gibi dilleri bir arada kullanarak çok daha başarılı çalışmalar yapar. İnovasyon modelleri de aynı bu şekilde ilerler. İnsanlar inovasyon çalışmalarında uzmanlaştıkça diğer inovasyon modelleri ile çalışmalarını birleştirir ve daha büyük işler ortaya çıkarır. Radikal inovasyon nedir ya da kapalı inovasyon nedir gibi sorular farklı gibi dursa da birlikte çok başarılı çalışmalar ortaya koyabilir.

Tersine İnovasyon Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Bu yenileşme modeli genellikle ülke düzeyinde yapılan yenileşme çalışmalarını kapsar. İlk olarak gelişmekte olan ülkeler maddi olarak alamadıkları ürünlerin benzerini ama daha güçlüsünü üretmek için bu yenileşme modelini ortaya çıkardı. Fakat zamanla bu durum gelişmiş ülkelerin de dikkatini çekti ve artık zengin ülkelerin kullandığı yenileşme modelleri arasına girmeye başladı. Fakat bu durumda dikkat çeken bazı noktalar var. O da gelişmiş bir ülkenin neden gelişmekte olan ülkenin ürününe ihtiyaç duyacağıdır. Tersine inovasyon çalışmalarında 5 farklı noktaya dikkat etmek gerekiyor:

  • Performans Farklılıkları: Gelişmekte olan ülkelerin tersine inovasyon çalışmaları genellikle az maliyet ve yüksek performansa sahiptir. Bu yüzden de gelişmiş ülkeler kendi vatandaşları için buna ihtiyaç duyar.
  • Altyapı: Gelişmekte olan ülkelerde altyapı olmadığı için genellikle sıfırdan en iyi altyapılar tasarlanır. Gelişmiş ülkelerde altyapılar hazır olduğu için eskiye başlı kalır.
  • Sürdürülebilirlik: Gelişmekte olan ülkeler ve yoksul ülkeler genellikle sonraki kuşağı düşünerek çalışmalar yapar. Bu yüzden de daha çevre dostu yenileşmeler ortaya çıkar.
  • Yasal Düzenleme: Gelişmekte olan ülkelerdeki yasalar tam oturmadığı için inovasyonlar yasal düzenlemelerden hızlı geçer.
  • Tercihler: Ülkeler yaptıkları çalışmalarda kendi eksikliklerinden yola çıkar. Bu yüzden gelişmiş ülkeler daha kısıtlı sorunları ele alır. Fakat gelişmekte olan ülkeler ürünlerinde çok daha geniş sorunları çözmeyi hedefler.

Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve web sitesinden tersine inovasyon kavramı hakkında çok daha detaylı yazı ve videolara ulaşabilirsiniz. İnovasyon İçin Eğitim Vakfı internet sitesini ziyaret ederek de inovasyonun her çeşidi hakkında çok daha detaylı içerikler bulabilirsiniz.