Sağlık, bireylerin yaşam kalitesini belirleyen en temel unsurlardan biridir. Bu nedenle, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) kapsamında sağlığın iyileştirilmesi ve refahın artırılması büyük önem taşır. Birleşmiş Milletler’in (BM) belirlediği Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 3. maddesi olan İyi Sağlık ve Refah (Good Health and Well-Being), sağlık hizmetlerine erişimi artırmayı, önlenebilir hastalıkları azaltmayı ve tüm toplumun refah düzeyini iyileştirmeyi hedefler. Bu yazımızda, 3. hedefin kapsamını, sağlığa erişim konusundaki zorlukları ve bu hedefin toplumlar için önemini detaylandıracağız.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 3: İyi Sağlık ve Refah Nedir?
İyi Sağlık ve Refah hedefi, bireylerin sağlık durumlarını iyileştirmek, yaşam süresini uzatmak ve hastalıklardan korunmalarını sağlamak amacıyla belirlenmiştir. BM’nin 2030’a kadar ulaşmayı hedeflediği bu madde, yalnızca hastalıkları tedavi etmek değil, aynı zamanda toplumların sağlığını korumak ve bireylerin refah seviyesini yükseltmek için önleyici sağlık hizmetlerine de vurgu yapar. Bu kapsamda doğumda yaşam beklentisinin artırılması, bebek ölümlerinin azaltılması, bulaşıcı hastalıkların kontrol altına alınması, psikolojik destek sağlanması ve tüm dünyada sağlığa erişim imkanlarının eşit bir şekilde sunulması temel hedefler arasında yer alır.
İyi Sağlık ve Refah Hedefinin Alt Başlıkları
- hedefin altında yer alan hedefler, sağlık alanında daha kapsamlı ve somut amaçları içerir. Bu alt başlıklar, sağlık sorunlarını daha spesifik olarak ele alır:
- Anne ve Çocuk Sağlığının İyileştirilmesi: Gebelik ve doğum sürecinde anne ve çocuk sağlığının korunması, sağlık hizmetlerine erişim sağlanarak bebek ve anne ölümlerinin azaltılması amaçlanır.
- Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele: HIV/AIDS, tüberküloz, sıtma gibi bulaşıcı hastalıklarla etkin mücadele yöntemleri geliştirilerek bu hastalıkların kontrol altına alınması hedeflenir.
- Bağımlılık Yapıcı Maddelerin Kontrolü: Sigara, alkol ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerin zararlarını azaltmak için farkındalık yaratmak ve tedavi imkanları sağlamak.
- Sağlık Hizmetlerine Erişimin Artırılması: Özellikle düşük gelirli ülkelerde sağlık hizmetlerine erişim, aşılama ve temel sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması amaçlanır.
- Psikolojik Sağlık ve Destek: Ruh sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve toplumsal bilinçlendirme çalışmaları ile bireylerin sağlıklı bir psikolojik yapıya sahip olmaları hedeflenir.
İyi Sağlık ve Refah Hedefinin Önemi
Sağlık ve refah, bireylerin topluma katkı sağlayabilmesi, eğitime katılması ve ekonomik hayatta aktif rol oynaması açısından büyük bir öneme sahiptir. Sağlıklı bir toplum, daha güçlü ve dayanıklıdır; dolayısıyla iyi sağlık hizmetlerine erişim sağlanması, toplumsal refahın artırılmasında önemli bir rol oynar. Bu hedefin başarıya ulaşması, sadece bireylerin sağlığını korumakla kalmaz, aynı zamanda toplumların sosyal ve ekonomik gelişimini de doğrudan destekler.
Sağlık ve refahın iyileştirilmesi, özellikle yoksulluk sınırındaki veya dezavantajlı gruplar için hayat kurtarıcı olabilir. Örneğin, uygun sağlık hizmetlerine erişimi olmayan bir bireyin hastalığı zamanla ağırlaşarak daha büyük sorunlara yol açabilir. Bu da bireyin iş hayatından, eğitimden veya sosyal hayattan kopmasına sebep olur. Bu noktada, sağlık sistemine yapılacak yatırımlar, toplumun genel refah düzeyini artırırken, sürdürülebilir bir kalkınmaya da katkı sağlar.
İyi Sağlık ve Refah Hedefine Ulaşmada Karşılaşılan Zorluklar
İyi Sağlık ve Refah hedeflerine ulaşmak, bazı bölgelerde ciddi zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu zorlukların başında yetersiz sağlık altyapısı, eğitim eksikliği ve maddi imkansızlıklar gelir. Özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde sağlık hizmetlerine erişimde yaşanan zorluklar, bu ülkelerde hastalıkların yayılmasına ve yaşam süresinin azalmasına neden olmaktadır. İşte bu hedefin önünde duran bazı engeller:
- Sağlık Altyapısının Yetersizliği: Hastanelerin, kliniklerin ve diğer sağlık hizmeti veren kuruluşların yeterli sayıda olmaması veya teknolojik donanım eksikliği sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlar.
- Eğitim Eksikliği: Bireylerin sağlık bilincine sahip olmamaları, önleyici sağlık hizmetlerinin önemini anlamalarını zorlaştırır. Sağlıklı yaşam konusunda bilinç düzeyinin düşük olması, bulaşıcı hastalıkların hızla yayılmasına yol açabilir.
- Maddi İmkansızlıklar: Pek çok birey veya aile, sağlık hizmetlerine erişimde ekonomik sıkıntılar yaşamaktadır. Özellikle temel sağlık hizmetleri için gereken maliyetlerin yüksek olması, sağlık hizmetlerinin herkese ulaşmasını engeller.
- Psikolojik Destek İhtiyacının Karşılanamaması: Ruh sağlığı hizmetleri, birçok bölgede yeterince yaygın değildir. Depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik rahatsızlıklar birçok bireyin yaşam kalitesini düşürmekte, ancak yeterli destek alınmadığında bu rahatsızlıklar toplum sağlığını da olumsuz etkilemektedir.
İyi Sağlık ve Refah Hedefine Ulaşmak İçin Neler Yapılabilir?
İyi Sağlık ve Refah hedefinin başarısı için toplumsal bilinçlenme, devlet destekleri, özel sektör katkıları ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliği gereklidir. İşte bu hedefe ulaşmak için uygulanabilecek bazı adımlar:
- Sağlık Eğitimine Yatırım Yapmak: Bireylerin sağlık bilgisi ve bilincini artırmak, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını teşvik etmek için sağlık eğitimi kampanyaları düzenlenmelidir.
- Ruh Sağlığı Destek Programları: Ruh sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılması, bireylerin psikolojik destek alabileceği yerel kuruluşların artırılması sağlanabilir.
- Önleyici Sağlık Hizmetleri: Aşılama kampanyaları, bağımlılık karşıtı programlar gibi önleyici sağlık hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır. Bu tür hizmetler, toplum sağlığını koruma açısından önemlidir.
- Sağlık Hizmetlerine Erişimin Desteklenmesi: Gelişmekte olan ülkelerde ücretsiz veya düşük maliyetli sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması için uluslararası iş birliği yapılabilir.
- Sağlık Altyapısının Güçlendirilmesi: Sağlık kurumlarının sayısının artırılması, sağlık ekipmanlarının iyileştirilmesi ve sağlık çalışanlarının eğitim seviyesinin yükseltilmesi, bu hedefe ulaşma yolunda önemli bir adımdır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 3. maddesi olan İyi Sağlık ve Refah, sağlıklı ve güçlü bir toplum yaratma yolunda önemli bir adım sunmaktadır. Bu hedefin başarıya ulaşması, tüm bireylerin eşit sağlık hizmetlerine erişebilmesi, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılması ve sağlık bilincinin artması ile mümkündür. İnovasyon için Eğitim Vakfı olarak, toplumun sağlık ve refahını artıracak projelere destek vermekten ve bu konuda farkındalık yaratmaktan gurur duyuyoruz. Sağlıklı bir toplum, sürdürülebilir bir geleceğin temelini oluşturur; bu nedenle İyi Sağlık ve Refah hedefi, daha iyi bir dünya için atılacak adımların başında gelir.